Grondbeleid is een middel, geen doel op zich

Aanstaande donderdag staat een initiatiefvoorstel over grondbeleid op de agenda, van de PvdA, LA, VVD en PvdD. De reden daarvoor is dat de raad van mening is dat ze te weinig invloed heeft op het grondbeleid van de gemeente. Bijvoorbeeld: waar andere gemeenten elke vier jaar een nieuwe nota grondbeleid vast stellen, daar is de Almeerse nota meer dan 10 jaar oud! Terwijl ‘de markt’ de afgelopen tien jaar toch echt enorm is veranderd. Onbegrijpelijk voor de gemeente met de meeste grond van Nederland. De raad moet bepalen hoe het grondbeleid wordt ingezet, niet het college aangestuurd door ambtenaren.

Er zijn twee problemen: de raad krijgt regelmatig dikke pakken papier voorgeschoteld waaruit ze zelf moet zoeken wat relevant is. Maar daar hebben raadsleden gewoon niet genoeg tijd en kennis voor. Dat zorgt er voor dat de raad het college niet goed kan controleren. Daarnaast worden, mede daardoor, de belangrijke politieke vragen niet gesteld.

Met betrekking tot het eerste probleem moet de raad gewoon duidelijker zijn welke informatie ze wel en niet wil ontvangen, en op welke manier. Problematischer is het dat mede daardoor de goede vragen niet gesteld worden. Bijvoorbeeld: wat is het doel van het grondbeleid? Willen we vooral geld verdienen tegen zo laag mogelijke risico’s? Of willen we snel (sociale) woningen kunnen bouwen en daarbij enig risico en lagere grondprijzen accepteren? Wat de PvdA betreft is grondbeleid een middel om een doel te bereiken: meer (sociale) woningen bouwen.

Eén van de redenen waarom we nu geen grote bouwversnelling in kunnen zetten, is omdat we de laatste 15 jaar (sinds de economische crisis) te weinig bouwgrond hebben gerealiseerd en/of in de verkoop hebben gezet. Dat is vanuit een financieel perspectief heel verstandig. Maar nu er een tekort aan woningen is, is Almere eigenlijk niet echt in staat om snel meer woningen te bouwen. Terwijl dat toch juist in Almere zou moeten kunnen. Tegelijkertijd kijkt iedereen naar de woonvisie maar het bouwen van woningen begint toch echt bij het grondbeleid.

Ik moet toegeven, grondbeleid is een enorm ingewikkeld onderwerp en het is te simpel om te stellen dat we een woningtekort hebben omdat we te weinig bouwgrond in de verkoop hebben. En er is ook een hoop te zeggen voor het beleid van weinig risico lopen zoals dat nu het geval is. Maar het belangrijkste punt van mijn verhaal is dat de raad zich daar al heel lang niet duidelijk over heeft uitgesproken. Dat gaat dit jaar veranderen als het aan de PvdA en de andere indieners ligt.

Erik Theunissen