Precario: een dubbele last voor Almeerders

In 2015 is het voorstel van de PvdA om belasting te heffen op de elektriciteitsleidingen van Liander weggestemd. Almeerders zorgen nu voor extra inkomsten in andere gemeenten, terwijl de gemeente last heeft van tegenvallende inkomsten door de heffing van precariobelasting van andere gemeenten. Bewoners van gemeenten die wel kabeltax heffen krijgen lastenverlichting op kosten van Almeerders.

Wat is dat, precariobelasting?
De gemeente is eigenaar van veel grond. In die grond ligt van alles aan infrastructuur die in een moderne stad nodig is. Het gaat dan om waterleidingen, leidingen voor de elektriciteit en dergelijke. De eigenaar van grond kan van gebruikers van de grond een vergoeding vragen. De gemeentewet biedt gemeenten namelijk de mogelijkheid om precariobelasting te heffen bij iedereen die voorwerpen onder, op of boven de gemeentegrond heeft.

Waarom wilde de PvdA daar gebruik van maken?
Almere is een ruime stad met veel groen en blauw. Het kost meer geld om die stad op orde te houden dan Almere ontvangt uit het gemeentefonds. Daar komt nog bij dat de rijksoverheid taken naar de gemeente heeft overgeheveld zonder dat het geld meeging naar de gemeenten. In plaats daarvan is er fors gekort op de centjes. Ook Almere moet in feite meer doen met minder geld.

Kan Almere iets doen aan de ‘eigen’ inkomsten?
Het aandeel van de ‘eigen’ inkomsten van gemeenten in het totaal is zeer beperkt. In het verleden heeft het extreem veel moeite gekost om de Onroerend Zaak Belasting iets omhoog te krijgen. Een gemeente mag de OZB overigens niet klakkeloos verhogen.

Er zijn nogal wat partijen die zich op de borst kloppen dat ze ‘de burger’ niet zwaarder willen belasten. Zonder de extra OZB-inkomsten zou de stad achteruit zijn gehold. Er zou dan niet genoeg geld zijn geweest om het groot onderhoud uit te voeren dat in de bestaande wijken echt nodig werd.

Andere gemeenten hebben wel nieuwe inkomsten aangeboord?
De kleine gemeente Wageningen verwacht in 2016 zo’n € 1.400.000 aan precariobelasting te innen bij Alliander. Barnevel int jaarlijks € 4 miljoen euro kabeltaks. De Zeeuwse gemeenten innen jaarlijks ongeveer € 11 miljoen. Alliander zag de kosten voor precario stijgen van € 80 miljoen in 2014 naar € 110 miljoen in 2015. De Almeerse huishoudens betalen daar net geen € 3.000.000 aan mee en financieren zo andere gemeenten.

Het voorstel van de PvdA om ook de Almeerse gemeentekas te spekken heeft het niet gehaald…
De PvdA begreep niet waarom Almeerders via Alliander en Vitens mee moesten betalen aan de kosten die andere gemeenten voor hun burgers maken. Daarom heeft de PvdA in 2015 voorgesteld om ook precario te gaan heffen bij Alliander en andere bedrijven die nu gratis gebruik maken van de Almeerse gemeentegrond. Dat voorstel kon helaas niet op steun van de PVV, D66, de VVD, de SP, het CDA, de ChristenUnie en twee eenmansfracties rekenen. Alleen Leefbaar Almere, GroenLinks, AP/OPA en de PvdA vonden het een goed idee.

Wat doen die gemeenten met die extra centjes?
De gemeenteraad bepaalt waar het geld aan wordt uitgegeven. In Ede heeft het college eerst voorgesteld om de OZB te verlagen. Zo zouden alleen bedrijven en eigenaren van koopwoningen compensatie krijgen voor de hogere elektra lasten. Dat vond die gemeenteraad niet in de haak. De gemeente Ede zal de prijs van paspoorten nu verlagen. De meerderheid van de Almeerse gemeenteraad heeft zichzelf die ruimte onthouden. In sommige gemeenten in Zeeland zijn lokale belastingen verlaagd.

Nu blijkt dat Almeerders niet alleen bijna € 3 miljoen ophoesten voor andere gemeenten…
Dat een deel van de gemeenten precariobelasting heft op leidingen van Alliander lijkt enigszins een verrassing voor de uitbater van nutsleidingen. Alliander heeft de stijgende kosten niet direct in de tarieven te kunnen doorberekenen. Daardoor pakt de winstuitkering van Alliander aan Almere in 2017 zo’n € 178.000 lager uit.

Is het nu nog mogelijk om precariobelasting in te voeren?
De wetgever heeft laten weten dat de precariobelasting voor nutsbedrijven in het Floriadejaar 2022 zal worden afgeschaft. Eerder was al duidelijk geworden dat gemeenten deze belasting niet alsnog mochten invoeren. Wethouders financiën die hun gemeenteraad op tijd hebben voorgesteld om wel belasting te heffen bij Vitens en Alliander, hebben voor hun kiezers miljoenen aan extra geld weten te versieren. De Almeerse burgers betalen daar aan mee, terwijl de winstuitkering van Alliander aan Almere daardoor lager is. Zo zadelen de partijen die tegen het voorstel van de PvdA hebben gestemd hun kiezers op met dubbele lasten in plaats van extra geld voor noodzakelijke uitgaven of een verlaging van tarieven.