4. Zorg en ondersteuning
Verkiezingsprogramma

4. Zorg en ondersteuning

Kernwaarde: Passende zorg (in de breedste zin van het woord) voor iedereen.

In goede gezondheid leven en oud worden. Dat is voor veel mensen een ideaal, maar is helaas voor veel mensen niet de realiteit. Daarom is een goed georganiseerde gezondheidszorg essentieel. Alle Almeerders, van jong tot oud, hebben recht op goede zorg. De Partij van de Arbeid omarmt een nieuwe brede kijk op gezondheid: positieve gezondheid. Dit model gaat niet alleen uit van fysieke gezondheid, maar kijkt naar zes verschillende dimensies. Voor een goede positieve gezondheid zijn de lichaamsfuncties, het mentaal welbevinden, zingeving, kwaliteit van het leven, sociaal participeren en het dagelijks functioneren belangrijk. Een probleem wordt in de gehele omvang en breedte opgepakt en het aantal aanspreekpunten wordt beperkt. Deze brede aanpak vraagt een nieuwe visie op de lokale (gezondheids-)zorg, een nieuw integraal beleid en een aanpassing van de gemeentelijke organisatie.

Ook kijken we waar gezondheid en andere beleidsterreinen elkaar raken. Mensen die in armoede leven zijn bijvoorbeeld vaker ongezond en leven zelfs gemiddeld 7,5 jaar korter dan mensen met een hoog inkomen. Opgroeien in armoede leidt ook vaak tot een ongezonde levensstijl. Wij voelen ons verantwoordelijk voor de kinderen in onze stad en zijn voor een voortvarende aanpak van deze problematiek.

Hoe gaan we dit doen?

  • Wij vinden dat de gemeente bij het opstellen van beleid steeds na moet gaan of dit een bijdrage levert aan de bevordering van een positieve gezondheid.
  • Bij contact met de inwoner is de vraag: “bevorder ik met mijn inzet het welzijn van de persoon die tegenover mij zit?” leidend.
  • De ondersteuning in het sociaal en zorgdomein wordt niet langer geleid door systemen en algoritmen, maar door de menselijke maat.
  • Wij streven ernaar dat het gehele Sociaal Domein onder de verantwoordelijkheid komt van dezelfde wethouder.

Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO)

De gemeente is uitvoerder van de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO). Een onderwerp waarvoor in Den Haag de richtlijnen worden vastgesteld, maar de gemeente de uitvoering regelt. Op dit moment regelen de wijkteams de toegang tot de WMO. Maar omdat er veel centraal wordt geregeld, lopen de wachttijden op. Wij pleiten ervoor om de wijkteams meer verantwoordelijkheid te geven en hun een budget ter beschikking te stellen, waarmee zij ondersteuning of mobiliteit in kunnen zetten. De hoogte van het budget is afhankelijk van de samenstelling van de wijk. De Adviesraad Sociaal Domein (ASD) en de onderzoeksafdeling van de gemeente kunnen hierbij een belangrijke adviserende rol spelen.

We zien dat de effectiviteit van andere maatschappelijke (WMO-)zorg ernstig wordt beperkt door schuldenproblematiek. Daarom is het nodig om bij meervoudige problematiek met voorrang schuldsanering na te streven.

Hoe gaan we dit doen?

  • In navolging van andere Nederlandse gemeenten gaan we een inkomensafhankelijke WMO-bijdrage invoeren.
  • De wijkteams worden uitgebreid met bekwaam en bevoegd personeel, zodat ondersteuningsbesluiten direct genomen en uitgevoerd kunnen worden zonder veel bureaucratische regelgeving.
  • Deze wijkteams krijgen een voldoende bevolkingsvolgend budget ter beschikking ten behoeve van de daadwerkelijke uitvoering van de gevraagde ondersteuning.
  • De wijkteams en andere maatschappelijke partners zijn alert op eventuele financiële problemen en vragen daar dan op door.

Zinvolle daginvulling

Alle mensen willen hun dag op een zinvolle manier inrichten. Ook voor mensen die niet op eigen kracht deel kunnen nemen aan de maatschappij is het belangrijk om hun dagen een zinvolle invulling te kunnen geven. Wat een prettige en zinvolle invulling is, is voor iedereen anders. Daarom is flexibiliteit en maatwerk in de uitvoering noodzakelijk. Voor de Partij van de Arbeid is het uitgangspunt dat wie mee wil doen, daar de gelegenheid voor moet krijgen. Dat geldt voor ouderen, mensen met een lichte dementie, maar ook bijvoorbeeld voor mensen die dreigen te vereenzamen. Er moeten voldoende mogelijkheden zijn in de wijk voor mensen om deel te nemen aan activiteiten.

Bij arbeidsmatige dagbesteding hebben de activiteiten een arbeidsmatig karakter. Onder andere mensen met een psychiatrische problematiek, hersenletsel of een verstandelijke beperking maken hier gebruik van. Waar mogelijk worden de deelnemers aan arbeidsmatige dagbesteding richting een reguliere baan begeleid. Voldoende aanbod van dit soort werkzaamheden is dan ook zeer belangrijk.

Hoe gaan we dit doen?

  • Wij zorgen voor de mogelijkheden voor mensen om mee te doen en een zinvolle dagbesteding te hebben. Dit stimuleert het gevoel van eigenwaarde. Wij ondersteunen organisaties die actief zijn op dit gebied.
  • Voor inwoners die, om welke reden dan ook, tijdelijk even niet in een reguliere baan terecht kunnen moet er, als zij dat willen, de mogelijkheid zijn om via arbeidsmatige dagbesteding de weg naar werk te kunnen hervinden. Wij willen met partners in de stad en met werkgevers nagaan op welke manier dit het beste opgepakt kan worden.
  • Wij zijn voor uitbreiding van publieke voorzieningen, zoals fietsstallingen, conciërges in het basisonderwijs of buurthuizen en dergelijke. Ook willen wij dat “werken met perspectief”, zoals dat rond de Floriade wordt gedaan, wordt voortgezet.

Medische zorg voor iedereen

Medische zorg gaat niet om wat je wilt, maar om wat je nodig hebt. Het is dus geen markt, maar een basisvoorziening die voor iedereen toegankelijk moet zijn. Geldgebrek mag geen reden zijn om niet van de zorg gebruik te maken. Op gemeentelijk niveau willen we de zorg zo goed mogelijk organiseren en (financiële) belemmeringen om gebruik te maken van de zorg wegnemen. Dit doen we bijvoorbeeld door het zorgen voor een betaalbare zorgverzekering voor minima. De risico’s van onverwachte medische kosten willen wij zoveel mogelijk wegnemen.

Hoe gaan we dit doen?

  • Voor mensen met een laag inkomen biedt de gemeente een uitgebreide basisverzekering (incl. tandartskosten) aan tegen een zo gunstig mogelijke prijs.
  • We voegen preventiewerkers toe aan de wijkteams. Een goede en gezonde lifestyle draagt immers bij aan een goede gezondheid.

Jeugdzorg en jeugdbeleid

De Almeerse jeugd verdient onze aandacht. Veel Almeerse jongeren maken op een manier gebruik van jeugdzorg. Dit heeft geleid tot forse overschrijdingen van de budgetten voor jeugdzorg. Op dit moment wordt Almere nog gecompenseerd door het rijk, maar de overschrijdingen lijken structureel. Daarom moet wat de Partij van de Arbeid betreft onderzoek gedaan worden naar de manier waarop de jeugdzorg in Almere is georganiseerd. Uitgangspunt blijft altijd dat jongeren die zorg nodig hebben, deze moeten krijgen.

Waar de jeugdzorg in Almere redelijk goed is gewaarborgd, zien we dat het Almeerse jeugdbeleid hier niet naadloos op aansluit en vaak versnipperd is. Voor ons staat tijdige, goede en passende zorg centraal. Preventie is belangrijk, dus vroegsignalering en tijdig ondersteunen staan voorop. Wij stimuleren dat de gemeente, jeugdzorg en de GGD het IJslandse model gaan omarmen. De nadruk ligt hierbij op de domeinen vrije tijd, gezin, school en de peergroep (vrienden en leeftijdsgenoten). Risicofactoren hierbinnen worden beperkt en beschermende factoren worden versterkt. Door het IJslandse model te introduceren worden jeugdbeleid en jeugdzorg beter geïntegreerd en krijgen Almeerse jongeren de ondersteuning die zij nodig hebben. Ook biedt dit model de gemeente een toegankelijke manier om wetenschap en lokale cijfers als basis te stellen voor het jeugdbeleid.

In de afgelopen jaren is de samenwerking tussen gemeente, GGD, scholen, jongerenwerk, verslavingszorg, sportclubs en allerlei andere lokale organisaties enorm verbeterd. Helaas zien we toch dat een deel van de Almeerse jongeren wordt geconfronteerd met problemen die meer specialistische zorg vereisen. Deze zorg moet snel geboden kunnen worden en vindbaar zijn voor jongeren die dit nodig hebben. Daarom moet het loket voor zorgvragen voor jongeren makkelijk te vinden zijn en moeten wachttijden zoveel mogelijk teruggedrongen worden. Voor jongeren die niet geheel zelfstandig kunnen wonen moeten er voldoende plaatsen (begeleid wonen) beschikbaar zijn.

Hoe gaan we dit doen?

  • Omdat voorkomen nu eenmaal beter is dan genezen handhaven we het aanbod van opvoedondersteuning, waarbij we vooral kijken naar wat de jongeren en hun ouders nodig hebben.
  • Wij willen dat er meer plaatsen voor begeleid wonen beschikbaar komen.
  • Indien we met een (kleine) investering een hoop leed en pijn bij mensen kun voorkomen dan zullen we dat doen. Temeer doordat daarmee vaak ook nog eens grote vervolgkosten voorkomen kunnen worden.
  • Omdat kinderen- en jongerenwerkers (vaak ervaringsdeskundigen) een belangrijke rol kunnen spelen bij het voorkomen van problemen willen wij hier meer op inzetten.
  • Het IJslands model wordt speerpunt van een geïntegreerde jeugdzorg en jeugdbeleid.

Ouderenzorg

Ouderen moeten, net als alle zorgvragers, zolang het mogelijk is in hun vertrouwde omgeving kunnen blijven. Dit vraagt om een nieuwe kijk op woningbouw, maar ook op de inrichting van de zorg. Veel ouderen, met name ouderen met dementie, worden er ongelukkig en onzeker van als zij iedere keer nieuwe gezichten zien als zij verzorgd worden. Vooral op momenten van kwetsbare zorg, zoals hulp bij douchen of aankleden, is een bekend gezicht prettig. Dat voorkomt verwarring en daardoor neemt de kans op versnelling van bijvoorbeeld beginnende dementie af. Ook is het belangrijk dat ouderen tijdig zorg ontvangen. Zorg die uitblijft kan leiden tot verwaarlozing, met alle gevolgen van dien. De Partij van de Arbeid vindt dat de inrichting en de logistiek van de ouderenzorg hierop aangepast moeten worden.

Hoe gaan we dit doen?

  • We brengen de behoefte aan thuiszorg beter in kaart.
  • Wij vragen van de zorgketen om eventuele zorgvraag proactief te signaleren.
  • Wij willen dat er voldoende geschikte woningen voor ouderen en zorgbehoevenden beschikbaar zijn
  • Uitgangspunt wordt dat bij de gemeentelijke contracten een klantvriendelijke logistiek, zoveel mogelijk een aanspreekpunt, wordt gewaarborgd.
  • Almere ontwikkelt zich als een dementievriendelijke gemeente en bereidt zich, bijvoorbeeld door voldoende woonvoorzieningen en ondersteuning voor mantelzorgers van dementerenden, voor op een grote toename van deze groep.

Vrijwilligers en mantelzorgers

Vrijwilligers zijn onmisbaar. Zij zijn de smeerolie van de stad en daarom erg belangrijk. Ze zorgen ervoor dat verenigingen blijven draaien en ze helpen bij activiteiten in de stad. En niet in de laatste plaats helpen ze andere Almeerders, soms bekenden maar in sommige gevallen wildvreemden. Voor vrijwilligers is het belangrijk dat zij zich gewaardeerd voelen en dat ze gezien worden.

We zien steeds vaker vrijwilligers verschijnen op plekken waar je eigenlijk een betaalde kracht zou verwachten. De Allgo bus van het centrum naar Nobelhorst en Oosterwold is wat de Partij van de Arbeid betreft zo’n voorbeeld. Wij willen niet dat betaalde arbeid op deze manier wordt verdrongen. Ook in de (mantel-)zorg zien we dit gebeuren. In toenemende mate vindt er, bijvoorbeeld bij de “Maatjesprojecten”, een verschuiving plaats van de formele zorg naar de informele zorg door vrijwilligers. Wij stellen paal en perk aan het inzetten van vrijwilligers als besparingsmaatregel. Vrijwilligers zijn geen manier om een begroting sluitend te kunnen krijgen.

Almere heeft tienduizenden mantelzorgers die een hele grote maatschappelijke bijdrage leveren, vaak zonder dat ze het zelf beseffen. Mantelzorger zijn is geen eenvoudige opgave. Het vraagt in veel gevallen veel van mensen. Daarom is het van belang dat mantelzorgers passende ondersteuning en een adempauze kunnen krijgen wanneer zij dat nodig hebben. Dit is maatwerk. Soms helpt een weekendje weg, soms een dagje vrij van zorgtaken en weer andere mensen hebben behoefte aan wat extra inkomsten. De Partij van de Arbeid wil samen met onze maatschappelijke partners naar de mogelijkheden kijken om dit te realiseren.

Hoe gaan we dit doen?

  • Wij willen meer inzet op het aanbieden van trainingen en cursussen voor vrijwilligers.
  • Vrijwilligers die activiteiten doen die betaalde arbeid verdringen en structureel van aard zijn worden daarvoor beloond op dezelfde manier waarop betaalde krachten, die hetzelfde werk doen, beloond worden.
  • We leveren maatwerk aan mantelzorgers, afhankelijk van datgene waar de mantelzorger behoefte aan heeft. Het geld dat we hiervoor van de rijksoverheid ontvangen komt volledig ten goede aan de mantelzorg.
  • Wij zorgen, samen met de vrijwilligersorganisaties, voor een gemeentelijk visie op vrijwilligersondersteuning. Hier moet voldoende budget voor worden vrijgemaakt.
  • Wij stellen vrijwilligersorganisaties in staat om Almeerders met GGZ- of verslavingsproblematiek beter te begeleiden. Daarbij moet ervoor worden gezorgd dat aan randvoorwaarden als kennis, tijd, geld en een gezamenlijk aanpak voldaan is.

Daklozen en personen met verward gedrag

Almere kent een vrij groot aantal dak– en thuislozen. Mensen slapen bij vrienden of familie, maar we zien ook mensen die noodgedwongen in bootjes verblijven of in de buitenlucht slapen. De Partij van de Arbeid streeft ernaar dat niemand dakloos hoeft te zijn. Mensen die dakloos zijn verdienen ’s winters én ’s zomers een goede plaats om te overnachten.

Onder de daklozen bevinden zich ook personen met verward gedrag. Zij hebben meer nodig dan alleen nachtopvang. Een probleem kan zijn dat zij passende zorg weigeren. Soms hebben zij slechte ervaringen of kampen zij met angsten en wantrouwen zij de (officiële) instanties. Wij stimuleren laagdrempelige hulp die hen weer vertrouwen kan geven, zodat deze zorgmijding opgelost wordt.

Voor daklozen moet het mogelijk blijven om zich op een briefadres te kunnen registreren, omdat zij zonder briefadres geen bijstandsuitkering aan kunnen vragen, geen ziektekostenverzekering kunnen afsluiten en geen bankpas kunnen aanvragen.

Hoe gaan we dit doen?

  • Samen met de partners in de stad die op dit moment de nachtopvang verzorgen willen wij kijken of de capaciteit voldoende is. Zo nodig zoeken wij naar mogelijkheden om dit uit te breiden.
  • In overleg en samenwerking met hulpverleners en specialisten op dit gebied kijken wij naar mogelijkheden om de opvang en begeleidwoonvoorzieningen voor personen met verward gedrag te verbeteren.

Deel dit