De betaalbaarheid van het wonen in Almere

Jaarlijks ontvangt de gemeenteraad een brief over de uitvoering van het woonbeleid Almere 2.0. Bij de bespreking van die brief heeft de Partij van de Arbeid gewezen op ambitie 3 van het woonbeleid: wonen is betaalbaar en toegankelijk in Almere. Die staat onder druk. Een gesprek met fractievoorzitter John van der Pauw.

Waarom legt de PvdA nogal de nadruk op de betaalbaarheid van het wonen in Almere?

“In 2009 meldde het college al dat de betaalbaarheid van de Almeerse woningbouw een daadwerkelijke zorg was. Die zorg is alleen maar groter geworden: koopwoningen die onder water staan, bezuinigingen op de huurtoeslag, een schraler en steeds duurder wordend aanbod huurwoningen. En dan blijkt de woningbouwproductie ook nog eens op een dieptepunt te zijn aangeland. Reden te over om bij die betaalbaarheid stil te staan.”

Koopwoningen zijn onderworpen aan de tucht van de markt. Daar kan een gemeente toch niet zoveel aan doen?

“Eigenaren die door tegenvallende inkomsten hun woonlasten niet meer kunnen betalen hebben de mogelijkheid om bij Sociale Zaken aan te kloppen als ze in aanmerking komen voor woonkostentoeslag. Dat is een kopje op de hoogte van de bijstandsuitkering voor wie door omstandigheden te maken krijgt met te hoge woonlasten. Die woonkostentoeslag kan een koopwoning weer betaalbaar maken. Wie een woonkostentoeslag heeft kan – als dat nodig is – versneld in aanmerking komen voor een huurwoning. Wie met een restschuld blijft zitten kan bij de schuldhulpverlening aankloppen. Redenen genoeg voor de gemeente om niet alles zomaar te laten lopen. “

Wat kan de gemeente dan doen?

“Het ontbreekt in Almere nog aan echt preventieve schuldhulpverlening. Voor koopwoningen kun je dan denken aan afspraken met de banken die hier hypothecaire leningen hebben uitstaan. Je kunt ook kijken of de stichting waarborgfonds eigen woningen iets kan en wil doen om problemen te voorkomen. Die stichting zorgt namelijk voor de Nationale Hypotheekgarantie en heeft er belang bij dat problemen met koopwoningen niet gigantisch uit de hand lopen. Misschien kan de gemeente met die stichting afspraken maken. We hebben het college die suggesties aan de hand gedaan. Het college zal daar over nadenken en laat weten of er iets mee gedaan wordt.”

Kan er ook iets gedaan worden aan problemen in de huursector?

“Een erkende woonconsumentenorganisatie meldt dat het aanbod van betaalbare huurwoningen verschraalt en dat prijs van de aangeboden huurwoningen oploopt. Daarnaast heeft iedere huurder met huurtoeslag ondertussen te maken met een maandelijkse bezuiniging van € 25 op de huurtoeslag. Zo dreigt het huren onbetaalbaar te worden. Het college laat onderzoeken wat er aan de hand is. We moeten nog even wachten op de resultaten van dat onderzoek.”

Volgens de sociale verhuurders moeten ze hun huren wel omhoog doen omdat de rijksoverheid allerlei bijdragen van ze vraagt. Zo komt er een verhuurdersheffing. Daardoor moeten de huren toch welhaast omhoog?

“Net als overal moet het bij de corporaties uit de lengte of de breedte. Wie een huurwoning exploiteert betaalt rente aan de bank voor het geleende geld. Daarnaast kost de organisatie van de verhuurder geld. Woningen hebben onderhoud nodig en ook dat kost geld.
Makelaars verhuren wel woningen voor pensioenfondsen en andere investeerders. Makelaars melden dat ze dat met minder personeel doen en voor de helft van de kosten. De projectgroep Wonen heeft contact gelegd met een groep volkshuisvesters die een analyse hebben gemaakt van wat er in corporatieland gebeurt. Die groep bestaat uit mensen uit de corporatiewereld, Delftse volkshuisvesters, een professor Housing Management, makelaars en een fractievoorzitter van de PvdA Almere. ”

En levert dat voor Almere iets op?

“De analyse dat het verhuren van woningen tegen lagere kosten kan. Dat kan bijvoorbeeld met een regie-corporatie. Dat is een organisatie die niet alles – verhuren, incasso, onderhoud – in eigen huis laat uitvoeren. Zo’n organisatie zet zoveel mogelijk activiteiten in de markt om zo huizen te kunnen verhuren tegen lagere kosten. Het rekenwerk van de groep laat zien dat het niet nodig is om € 670 huur te vragen voor een woning met drie kamers. Dat kan ook voor ongeveer € 500 per maand. Binnenkort zullen de deskundigen aan de Almeerse gemeenteraad uit de doeken doen hoe dat zit.”