Rapport Nibud: huidig inkomensondersteuningssyteem onvoldoende om armoede tegen te gaan

Schriftelijke vragen: Rapport Nibud: huidig inkomensondersteuningssyteem onvoldoende om armoede tegen te gaan

Het college wordt verzocht de volgende vragen schriftelijk te beantwoorden:

1. Bent u bekend met het onderzoeksrapport van het Nibud met als kop: ‘Huidig inkomensondersteuningssyteem onvoldoende om armoede tegen te gaan. Een bestudering van vijf jaar armoedebeleid bij tachtig gemeenten.’?
2. Herkent u het beeld van het Nibud dat landelijk tienduizenden mensen elke maand tientjes tekortkomen ook in Almere? Zo ja, heeft u een idee hoeveel Almeerders maandelijks tientallen euro’s tekortkomen?
3. Het Nibud schrijft dat het maandelijks tekort in veel gevallen om veel hogere bedragen gaat dan tientjes per maand. Herkent u dat beeld van het Nibud? Zo ja, weet u hoeveel Almeerders zich in deze situatie bevinden?
4. Het Nibud gaat uit van een situatie waarbij mensen zich netjes aan de regels houden. Bent u het met de PvdA eens dat de mensen waar het Nibud over spreekt er niets aan kunnen doen dat ze iedere maand geld tekort komen?
5. Het Nibud geeft aan dat de huidige inkomensondersteunende maatregelen niet geschikt zijn voor de maatschappij van nu en dat ze voor aanvrager en verstrekker onvoldoende zijn en te ingewikkeld om mee te werken. Zeker kwetsbare groepen raken verstrikt in de procedures. Herkent het college zich in deze conclusie, zowel voor de Almeerder als aanvrager als de gemeente als verstrekker? Zo ja, welke stappen neemt het college om de processen simpeler in te richten? Zo nee, kan het college toelichten waarom niet?
6. Herkent u de vier groepen die het Nibud omschrijft als de groepen met de grootste problemen in Almere? Bent u voornemens om voor deze groepen beleid te creëren
   1. a) Jongeren tot 21 jaar met bijstandsuitkering of minimumloon.
   2. b) Stellen met een bijstandsuitkering met twee of meer kinderen van 12 jaar en ouder.
   3. c) Mensen met een minimuminkomen en hoge zorgkosten.
   4. d) Mensen met een flexibel inkomen.
7. Heeft het college in beeld hoeveel werkende armen -met en zonder kinderen- Almere telt en welke stappen worden genomen om deze mensen de helpende hand te bieden?
8. Herkent u het beeld van het Nibud dat veel van deze mensen uiteindelijk diep in de schulden komen en pas dan geholpen kunnen worden in Almere? Bent u het met de PvdA en het Nibud eens dat het beter zou zijn om te voorkomen dat mensen schuldhulpverlening nodig hebben? Waarom wel of waarom niet?
9. Bent u het eens met de drie pijlers die het Nibud omschrijft? Zo ja, wat doet u of gaat u eraan doen om de situatie met betrekking tot deze drie pijlers te verbeteren? Zo nee, waarom niet?
   1. a) Vereenvoudig het systeem van regels en regelingen en communiceer helder
   2. b) Lever maatwerk
   3. c) Verruim de mogelijkheden van het minimabeleid
10. Bent u het met het Nibud eens dat juist in deze Corona tijd het enorm belangrijk is om mensen ‘op de rails te houden’ zodat ze de crisis goed uitkomen en weer aan het werk kunnen zodra er werk is? Zo ja, wat gaat u in deze tijd extra doen om daarvoor te zorgen?
11. Het Nibud geeft aan dat mensen die zich bij hun gemeente melden omdat zij ten gevolge van de coronacrisis in financiële moeilijkheden zijn geraakt, waarschijnlijk anders met hun problemen omgaan dan de meer “traditionele” doelgroepen. Ook hun vaste lasten zullen hoger liggen en niet passen bij een inkomen op bijstandsniveau. Is het college van mening dat de medewerkers en interne processen hier al voldoende op toegerust zijn? Zo ja, kan het college toelichten waarom? Zo nee, welke stappen neemt het college om hier zo snel mogelijk klaar voor te zijn?
12. Zijn er, ondanks de ‘krijgen waar je recht op hebt’ aanpak van de gemeente nog mensen die waarschijnlijk wel recht hebben op toeslagen, maar die toeslagen niet aanvragen en dus ook niet krijgen? Zo ja, hoeveel? Wat gaat u er aan doen om te zorgen dat alle Almeerders krijgen waar ze recht op hebben?
13. Bent u het eens met de vijf maatregelen die het Nibud voorstelt. Zo ja, waarom? Zo nee, waarom niet? Wat gaat u doen (bijvoorbeeld d.m.v. inspanningen richting de rijksoverheid) om de vijf maatregelen die het Nibud omschrijft te bevorderen?
    1. a) Verhoog de bijstand en het minimumjeugdloon van 18-jarigen
    2. b) Verhoog de hoogte van de bijstand voor stellen met kinderen van 12 jaar en ouder.
    3. c) Bescherm mensen met lage inkomens en hoge zorgkosten: laat hen niet door gezondheidsproblemen geldproblemen krijgen.
    4. d) Maak minimabeleid voor mensen met een laag en flexibel inkomen.
    5. e) Help gemeenten ruimhartig te kunnen zijn.

Bron: https://www.nibud.nl/wp-content/uploads/Nibud-Rapport-analyse-5-jaar-armoedebeleid-80- gemeenten.pdf

TOELICHTING

Het Nibud heeft op maandag 2 november een rapport gepresenteerd waarin met beschrijft dat veel Nederlanders elke maand geld te kort komen en dat het huidige systeem van inkomensondersteuning niet voldoende is om te voorkomen dat mensen in de problemen komen. Dat heeft schulden tot gevolg met alle problemen die daarmee gepaard gaan. Het Nibud bepleit daarom dat gemeenten een ruimhartig minimabeleid voeren, als dat binnen hun mogelijkheden ligt. Met ruimhartig minimabeleid kunnen huishoudens niet alleen hun basisbehoeften betalen, maar ook deelnemen aan het maatschappelijk leven. Dit zou anno 2020 bij de meeste standaard huishoudtypen moeten lukken.

De PvdA wil van het college weten hoe zij aankijken tegen de conclusies van het rapport en wat het college gaat doen om de problemen waar tienduizenden Nederlanders mee te maken hebben aan te pakken. Wij realiseren ons daarbij dat een groot deel van de problemen wordt veroorzaakt door beleid van de Rijksoverheid, wij willen dan ook van het college weten welke inspanningen men van plan is te doen in de richting van de Rijksoverheid.

Update 01-12-2020

Het college vraagt uitstel voor de beantwoording.

Update 08-12-2020

Het college heeft de vragen beantwoord