PvdA: verplichte tegenprestatie werkt niet

De gemeenteraad bespreekt op donderdag 16 januari een voorstel van de VVD om mensen die langdurig werkloos zijn verplicht een tegenprestatie te laten doen. De PvdA is een fel tegenstander van deze aanpak. Het is niet menselijk en het helpt mensen die langdurig werkloos zijn ook niet verder. In Rotterdam, de stad die de VVD als goed voorbeeld aanhaalt, is dat de laatste jaren bewezen: de verplichte tegenprestatie werkt niet. De PvdA gaat uit van vertrouwen en niet van wantrouwen.

Het is bekend dat de VVD en PvdA verschillend denken over mensen in een uitkering. Waar de PvdA mensen ziet, soms met een probleem, die een steuntje in de rug nodig hebben, daar ziet de VVD toch vooral profiteurs die best iets terug kunnen doen voor de samenleving. En hoewel de VVD in de motie min of meer erkent dat maatwerk en begeleiding belangrijk en effectief is, hebben ze het alleen over de verplichte tegenprestatie. Die verschillen in wereldbeeld gaan we niet de wereld uit helpen. Maar gelukkig voor ons zijn er ook hele concrete argumenten om vooral niet over te gaan tot de verplichte tegenprestatie.

Rotterdam als voorbeeld?
De VVD schrijft in de motie dat uit een Rotterdams onderzoek blijkt dat er positieve effecten uitgaan van de verplichte tegenprestatie. Ze vergeet alleen te zeggen dat er ook negatieve effecten te melden zijn. En belangrijker nog, de verplichte tegenprestatie helpt niet bij het vinden van werk. En dat is voor de VVD toch de belangrijkste reden om over te gaan tot de verplichte tegenprestatie, aldus de motie. Dat maakt het des te opvallender dat de VVD alleen spreekt over de verplichte tegenprestatie, en niet over maatwerk en begeleiding.

Het is grappig dat de VVD Rotterdam aanhaalt als stad waar de verplichte tegenprestatie heeft gewerkt. Als er namelijk één plek is waar de tegenprestatie aantoonbaar niet heeft gewerkt, dan is het wel Rotterdam. In de jaren 2014-2018, toen de verplichte tegenprestatie actief was,  is het aantal langdurig werklozen toegenomen. Ondanks een goede economie. Na de verkiezingen van 2018 is PvdA wethouder Moti gestopt met de verplichte tegenprestatie en heeft in plaats daarvan ingezet op maatwerk en  begeleiding. Het resultaat, in één jaar tijd 4000 minder werklozen waarvan 1500 uit het zogenaamde ijzeren bestand.

Het belangrijkste effect van de verplichte tegenprestatie, volgens het Rotterdamse onderzoek, is dat mensen het fijn vinden om sociale contacten te hebben en bezig te zijn.  Maar is een verplichte tegenprestatie nodig om te dat te bereiken? Hetzelfde Rotterdamse onderzoek zegt van niet. Van alle langdurig werklozen zegt bijna iedereen dat ze graag bereid zijn om vrijwillig ergens aan de slag te gaan. Het enige wat ervoor nodig is, is dat mensen goed begeleid worden.

Erik Theunissen
Raadslid PvdA Almere