Trendbreuk: huren wordt betaalbaarder

Met de beleidsbrief wonen maken burgemeester en wethouders duidelijk hoe het in 2014 is gegaan met het Almeerse woonbeleid. De prestatieafspraken laten zien hoe de toekomst van huurders er uit zal zien. Fractievoorzitter John van der Pauw (PvdA) ziet een trendbreuk in de prijzen van huurhuizen: die gaan omlaag.

U bent blij verrast?
“Als het gaat om meer betaalbaarheid, kun je dat wel zeggen. De wethouder krijgt van mij een dikke pluim. Er is een duidelijke trendbreuk te zien. De beleidsbrief liet al een omslag zien in de betaalbaarheid van huurwoningen. De nieuwste prestatieafspraken maken duidelijk dat er echt sprake is van een trendbreuk. In de toekomst zullen woningzoekenden nog meer betaalbare huurwoningen in het aanbod van de corporaties aantreffen. Daarmee gloort niet alleen hoop voor huurders met een smalle beurs, maar is het college ook goed op streek bij het uitvoeren van het collegeakkoord.”

Uw boodschap is dat dat nog niet alles is…
“Inderdaad, er gloort nog meer betaalbaarheid aan de horizon. De nieuwe Woningwet zal er voor zorgen dat het aanbod van de corporaties voor 95 % betaalbaar moet zijn. Een betaalbare huurwoning is niet duurder dan zo’n € 600. Met een motie zorgen PvdA en VVD in de Tweede Kamer er eendrachtig voor dat die norm naar voren wordt gehaald naar 2016.”

Daar hebben de zittende huurders dan niet veel aan.
“Dat is juist. En daarom is het zo mooi dat er ook goed nieuws van het betaalbaarheidsfront is voor zittende huurders. Die hebben er jarenlang last van gehad dat de gemiddelde huurverhoging in heel Nederland de norm is voor het indexeren van allerlei grenzen die voor huurtoeslagen belangrijk zijn. De gemiddelde huurstijgingen in Almere lagen steevast boven het landelijk gemiddelde. Dat vergrootte tot dit jaar de betaalbaarheidsproblemen van huurders in Almere. En daar lijkt nu een einde aan te komen.”

Gaan de huren dan omlaag?
“Dat helaas niet, maar Goede Stede heeft als eerste Almeerse corporatie laten weten dat de huurverhogingen die dit jaar doorgevoerd worden niet de maximaal mogelijke zullen zijn. Terecht, want de Almeerse huurprijzen zijn al sinds jaar en dag hoger dan elders in Nederland. Wie de mazzel heeft gehad om als een van de eerste huurders naar Poort te kunnen verhuizen, betaalt voor dezelfde woning € 100 per maand minder dan de buurvrouw die daar nog maar een jaar woont.”

Dat is een fors verschil.
“Dat klopt en het gekke is dat huurders in de vrije sector in Poort juist het spiegelbeeld ervaren: zij betalen € 100 meer voor hun woning dan de prijs die aan nieuwe huurders wordt gevraagd. Dat soort niet vreemde verschillen leiden tot onbegrip en ergernis bij de huurders over het huurbeleid van de corporaties.”

Komt dat allemaal door de verhuurdersheffing?
“Corporaties geven Den Haag graag de schuld van huurverhogingen. Toch zijn het de verhuurders die huurverhogingen doorvoeren en niet Den Haag. Het Centraal Fonds voor de Volkshuisvesting heeft onlangs uitgerekend dat het huurbeleid van de corporaties zal zorgen voor een stijging van de huurinkomsten met € 3,9 miljard in 2017. De verhuurdersheffing zelf kost de corporaties in 2017 € 1,7 miljard. Die cijfers maken duidelijk dat de verhuurdersheffing gebruikt als zondebok, neem manier van de verhuurders om de eigen verantwoordelijkheid voor te hoge huren te ontkennen. Wie de kosten in de hand houdt hoeft ook geen extreme huurprijzen in rekening te brengen.”

U wijst op zoiets als het dienmodel. Wat betekent dat?
“Er is inderdaad nog meer goed nieuws over betaalbaarheid. In het Tijdschrift voor de Volkshuisvesting van december 2014 staat een artikel over dilemma’s in de volkshuisvesting en zogeheten ‘dienmodellen’. Uit dat stuk blijkt dat andere keuzes dan verkopen om weer nieuwe huizen te bouwen – het treintjesmodel – kunnen zorgen voor meer betaalbare woningen. De PvdA heeft daarom de vraag gesteld of de Almeerse corporaties die analyse eens zouden moeten maken en om zo de gevolgen van andere keuzes voor betaalbaarheid goed in beeld te krijgen. De schrijvers van het stuk maken duidelijk dat andere keuzes kunnen zorgen voor meer betaalbaarheid.”

De PvdA heeft ideeën over het bestrijden van woonoverlast?
“Dat klopt. Het college wil woonoverlast bestrijden en maakt daarvoor afspraken met de corporaties. Dat is een goede zaak. Laten we daarbij niet vergeten dat ook particulier bezit overlast kan veroorzaken. Aan de Olstgracht wordt een eengezinswoning verbouwd om aan zes personen kamergewijs te worden verhuurd. Van de buren heb ik begrepen dat die daar niet blij mee zijn. In de Muziekwijk is een bedrijfsruimte omgebouwd voor kamerverhuur. Dat bedrijfspand blijkt nu drie zelfstandige woonruimten te hebben. Het is bekend dat te intensief gebruik van (woon)ruimte een oorzaak is van overlast.”

Zijn er andere middelen nodig dan afspraken met de corporaties?
“Inderdaad, het leeuwendeel van de Almeerse woningen is eigendom van anderen dan de corporaties. Met afspraken met de corporaties bestrijd je dat het te intensieve gebruik van eengezinswoningen niet. De PvdA heeft bij de vaststelling van de huisvestingsverordening in 2011 een aantal suggesties gedaan om als gemeente op te kunnen treden tegen deze vorm van woonoverlast. De PvdA zou het bijzonder op prijs stellen als die voorstellen nu worden betrokken bij het Huisvestingswet 2014 proof maken van de verordening. Ook al zou je die middelen niet direct inzetten, dan is kan het goed zijn om die klaar te hebben staan als dat nodig mocht worden.”

Het aantal woningen dat in Almere aan urgenten wordt verhuurd is nogal hoog…
“Veel mensen blijken in Almere dringend een woning nodig te hebben. Dat hoge percentage is natuurlijk een gevolg van het verschraalde aanbod. Hoe meer woningen voor verhuur beschikbaar komen, hoe lager het percentage urgenten. Het is dan ook een goede zaak dat de corporaties woningen uit de vrije sector halen om die weer als sociale huurwoning in de markt te zetten. De verkoop van zeer betaalbare woningen zorgt juist voor minder verhuurbare woningen.

En de PvdA vindt dat urgenten niet altijd de hoofdprijs voor de neus van rustig wachtende Almeerders moeten
kunnen wegkapen?
“Dat klopt. De grondgebonden sociale eengezins huurwoning is schaarser dan schaars. Om zo’n woning te bemachtigen moet de woningzoekende over ausdauer beschikken. Door de huidige spelregels kan die hoofdprijs door een urgent weggekaapt worden. Een urgent gaat altijd voor. Ook als er een hoofdprijs te vergeven is. De PvdA merkt dat lang niet iedere woningzoekende met ausdauer daar veel begrip voor kan opbrengen. En de PvdA is het wel met die woningzoekenden eens. Daarom leggen wij de vraag op tafel of we die voorrangspositie van urgenten niet zouden moeten beperken tot appartementen. Naar de mening van de PvdA zorgt een dergelijke bijstelling voor een nog rechtvaardiger woonruimteverdeling.”

De fracties van de gemeenteraad hebben hun opmerkingen en vragen bij de beleidsbrief wonen op 2 april 2015 kenbaar kunnen maken. De wethouder zal tijdens de Politieke Markt van 30 april 2015 reageren.