Het woonprobleem van Almere

Op 15 oktober 2015 stond de huisvesting van statushouders op de agenda van de Politieke Markt. Donderdag krijgt het gesprek een vervolg. Fractievoorzitter John van der Pauw zorgde voor de inbreng van de PvdA bij de eerste bespreking. Hoe luidde die inbreng?

De PvdA heeft nogal wat werk gemaakt van het onderwerp betaalbaar wonen. Mede daarom staan er afspraken in het coalitieakkoord. Rijkt de polsstok van de gemeente ver genoeg?
“Gelet op de aandacht die nu opeens is ontstaan voor het ontbreken van voldoende betaalbare woonruimte voor vergunninghouders lijkt dat een probleem. De PvdA vindt de (on)betaalbaarheid van huurwoningen al jaren een probleem.  De gemeente bouwt  namelijk zelf geen huizen en heeft – hoezeer dat vanuit het perspectief van de motie ‘sociaal bouwen, sociaal houwen’ ook te betreuren valt – geen gemeentelijk woonbedrijf. Bij elke woning verkocht wordt en die gebouwd is op grond voor sociale huurwoningen, laat de gemeente een stevige veer. Gemeenschapsgeld verdampt dan. De essentie van ‘Sociaal bouwen, sociaal houwen’ was en is dat dat gemeenschapsgeld van de gemeenschap is en zou moeten blijven. Helaas is dat principe nog steeds niet werkelijkheid. Er is een grote maatschappelijke druk ontstaan om te zorgen voor meer en echt betaalbare  huurwoningen. Dat moet wat de PvdA betreft geen aanleiding zijn om te gaan strooien met schaars gemeenschapsgeld.”

Is het een verrassing dat er te weinig betaalbare huurwoningen zijn?
“Wie de Woonvisie Almere 2.0 en de laatste beleidsbrief Wonen naast elkaar legt kan niet verbaasd zijn over het feit dat Almere te weinig betaalbare huurwoningen heeft. Almere is in 2014 door de ondergrens van het aantal huurwoningen gezakt. Waar de raad heeft vastgesteld dat minsten 35 % van de woningen een huurwoning zou moeten zijn, was het aandeel huur in Almere begin dit jaar nog maar 32,7 %. Dat is mede het gevolg van de verkoop van 864 sociale huurwoningen in de afgelopen vijf jaar. Verkoop van Almeerse huurwoningen door de corporaties zal het probleem alleen maar vergroten.”

Het verkopen van huurwoningen is toch nodig om de voorraad betaalbare huurwoningen op peil te houden?
“Wie kijkt naar de woningen die de Almeerse corporaties willen verkopen, begrijpt niet wat er aan de hand is. Vorige maand stonden Keizerstraat 3, Louis Davidsstraat 210, Maastrichtkwartier 71 en 162, Regentesseweg 16, 22 en 40, Gouverneurstraat 23, Presidentstraat 68 en Peter Sellershof 68 te koop. Allemaal woningen die zijn gebouwd als sociale huurwoning en die nu te koop staan voor € 115.000 tot € 122.500. De vijfkamerwoning Stadswerf 47 staat te koop voor € 152.500. Voor het geld dat corporaties daarvoor ontvangen kunnen ze geen nieuwe huurwoning meer bouwen. Het bouwen van een nieuwe betaalbare huurwoning kost meer.”

Zijn er nog andere dingen die opvallen als het gaat om de sociale huurwoningen van de corporaties?
“Het is onbegrijpelijk dat een voormalige sociale huurwoning als de Kornwierde 179 – een volledig afbetaalde eengezinswoning met vier kamers – aangeboden wordt voor een prijs van € 812. Die woning is gebouwd op goedkope gesubsidieerde grond in een tijd dat Nederlanders nog met guldens betaalden en moet ondertussen toch helemaal afbetaald zijn. Toch vraagt de corporatie daar de hoofdprijs voor. Een prijs die kennelijk door huurders niet marktconform gevonden werd. De woning heeft ruim 29 weken in het vrije markt segment van WoningNet gestaan. Onbegrijpelijk als je weet dat huurwoningen met vier kamers schaars zijn.”

De gemeente heeft toch nieuwe prestatieafspraken gemaakt met de Almeerse corporaties?
“Dat klopt en dat was niet makkelijk.  De prestatieafspraken en de nieuwe Woningwet bieden in ieder geval enig perspectief. De Woningwet biedt zelfs meer dan de Almeerse prestatieafspraken. Die herziene wet maakt duidelijk dat corporaties huurtoeslaggerechtigden voor 95% moeten huisvesten in betaalbare huurwoningen. Die moeten er dan wel in voldoende mate zijn. Alle aanleiding om de prestatieafspraken in lijn te brengen met de normen van de Woningwet.”

Is het een idee om meerdere personen in een vrije sector woning te plaatsen?
“Dat is een wild idee. Maar daar mag je niet alles van verwachten. Almere heeft geen grote voorraad vrije sector  huurwoningen. Daarbij komt dat de kostendelersnorm in de Participatiewet wel eens roet in het eten zou kunnen gooien. Die kostendelersnorm zorgt er voor dat meerder mensen in een huis per persoon een steeds lager inkomen hebben. Wil je dat idee uitwerken, dan moet je goed kijken of de vrije sector betaalbaar is.”

Loopt Almere alleen achter bij het huisvesten van vergunninghouders?
“We moeten niet vergeten dat er andere – qua passende huisvesting – heel schaars bedeelde groepen zijn. Van 2010 tot en met 2014 heeft de gemeente Almere 262 WMO-indicaties verstrekt voor een verhuizing naar een aangepaste woning. In die zelfde periode zijn 169 huurders met een WMO-indicatie geplaatst in een ergonomisch geschikte huurwoning. Ongeveer de helft van die huurders kon binnen een jaar geplaatst worden. De andere helft moest daar langer – 30 huurders zelfs langer dan drie jaar – op wachten. De helft van de geplaatsten met een WMO-indicatie heeft een betaalbare huurwoningen gekregen. De andere helft een (te) dure huurwoning. Voor de PvdA is het probleem van de beschikbaarheid van huurwoningen is ook daarom een  breder probleem dan alleen dat van het huisvesten van vergunninghouders.”

Als de vergunninghouders onder dak zijn, zijn dan de woonproblemen in Almere de wereld uit?
“De wachttijden voor woningzoekenden in Almere lopen al jaren op. En de betaalbaarheid is ook al jaren een probleem. Een projectgroep van de PvdA heeft niet voor niets die problemen opgepakt. Dat heeft geleid tot een wedstrijd waarbij partijen zijn uitgedaagd om zeer betaalbare huurwoningen te bouwen en te verhuren. Dat zijn de zogeheten GoedHuur-woningen. Ik begrijp dat het resultaat heel mooi zal blijken. Nog even wachten en dan weten we meer.”

Mogen Almeerders hopen op andere oplossingen voor acute woonproblemen?
“Met de motie RG-189/2014 heeft de raad het college de opdracht gegeven om bij de Voorjaarsnota met een voorstel te komen voor een corporatiehotel. Daardoor zou het negatieve resultaat bij het gemeentelijk vastgoed omlaag moeten. Een zogeheten Taskforce heeft de ‘Eindrapportage Korte termijnaanpak’ opgeleverd. Dat rapport biedt nog geen concreet zicht op een corporatiehotel en de begroting 2016 laat nog steeds een tekort bij vastgoed zien. Er zit wel iets in de pijplijn. De PvdA betreurt dat hier niet meer vaart gemaakt wordt.”

En aanstaande donderdag gaat het gesprek verder?
‘Ja.”